Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Karol Szurdak: Z traw z parku Skaryszewskiego można zrobić świetny dip [Rozmowa NaM]

Sandra Gozdur
Karol Szurdak: Z traw z Parku Skaryszewskiego można zrobić świetny dip [Rozmowa NaM]
Karol Szurdak: Z traw z Parku Skaryszewskiego można zrobić świetny dip [Rozmowa NaM] Ewelina Wójcik
Karol Szurdak przemierza Warszawę wzdłuż i wszerz, aby znaleźć najsmaczniejsze i pomocne zdrowiu rośliny. Najsmaczniejsze? Tak, bo okazuje się, że tym, co rośnie na trasie naszego spaceru można się nieźle najeść!

Zajmujesz się etnobotaniką, nie jest to popularne zajęcie. Na czym ono polega i jak na nie trafiłeś?
Etnobotanicy zajmują się poznaniem sposobów, mechanizmów i kulturowego kontekstu, w jakim ludzie używają roślin w swoim życiu. W szczególności w celach i zastosowaniach spożywczych. A ja po prostu biologią interesowałem się od zawsze, jako małe dziecko uwielbiałem oglądać filmy przyrodnicze. Później było studium farmaceutyczne i warsztaty Łukasza Łuczaja, bardzo znanego etnobotanika.

To on cię zainspirował?
Mogę śmiało powiedzieć, że Łukasz był dla mnie bardzo ważną inspiracją. Później studiowałem biologię na Uniwersytecie Jagiellońskim. Moje prace - licencjacka i magisterska - poświęcone były etnobotanice i tak już w to wsiąkłem.

Prowadzisz warsztaty etnobotaniczne. Jak duże jest zainteresowanie takimi zajęciami? Ludzie chętnie przychodzą?
Ze względu na aktualną modę na zdrowe jedzenie i wegetarianizm są one bardzo popularne. Coraz więcej osób wraca do „korzeni” poprzez leczenie się ziołami, czy jedzenie dzikich roślin.

Jak wyglądają takie warsztaty?
Chodzimy na spacery, które wcale nie muszą być dalekie. Podczas przechadzki wybieram rośliny, które mają najciekawsze zastosowanie. Co ciekawe, najczęściej są to te pospolite, które ludzie mogą znaleźć na co dzień, niedaleko siebie.

Jakie ciekawe rośliny możemy przynieść z lasu?
Przede wszystkim owoce: jeżyna, malina, czarna jagoda, inaczej zwana borówką czernicą czy żurawina, na którą teraz zaczyna się sezon. Mniej znane rzeczy, które można zdobyć w lesie lub na skraju lasu, to są owoce tarniny i jarzębiny. W lasach w okolicach Mazowsza polecam poszukać znaleźć topinamburu, występującego także pod nazwą słonecznika bulwiastego. Ta roślina wraca „do łask”.

W jaki sposób możemy ją wykorzystać?
Topinambur jest zastępnikiem ziemniaka, ma duże bulwy, ale zamiast skrobi, którą zawiera większość roślin, ma inulinę.

Czyli można zrobić z tego frytki?
Dokładnie. Tylko trzeba pamiętać, że inulina ma tę właściwość, że nasze enzymy jej nie trawią. Trawią ją bakterie, które są w jelicie grubym, więc ma właściwości probiotyku. Jest bardzo wskazana dla osób z cukrzycą, ponieważ ma niski indeks glikemiczny.

Jakie rośliny znajdziemy jeszcze w lasach?
Na przedwiośniu, czyli od wczesnego lutego możemy zacząć szukać oskoły, czyli soku brzozowego. W Polsce pozyskiwanie soków z lasów państwowych jest nielegalne. Nie jest to jednak problem. Możemy znaleźć te drzewa na zaniedbanych polach lub prywatnych terenach. Wtedy wystarczy dogadać się z właścicielem. Nawiercamy lub nacinamy korę drzew i sok zaczyna płynąć. Jest bogaty w cukry i mikroelementy. Większość współczesnych ludzi mówi, że to taka lepka woda. Oprócz tego możemy znaleźć kwiaty podbiału.

Żółte, podobne do mniszka lekarskiego?
Tak, możemy z nich przygotować syrop, który jest dobry na kaszel, zapalenie migdałków czy krtani. Jeżeli znajdziemy las podmokły, czyli łęg, to tam na pewno będzie pokrzywa, którą możemy traktować jak szpinak. Najczęściej wykorzystywane są młode liście, które należy sparzyć. Nawet w Parku Skaryszewskim możemy znaleźć taką roślinę jak czosnaczek, jest to bliski krewny kapusty, ale o smaku czosnku. Na surowo robi się z niego pyszne pesto, dipy.

Niedługo zaczną spadać żołędzie. W jaki sposób możemy je wykorzystać?
Żołędzie po spróbowaniu będą gorzkie i cierpkie. Jeżeli zagotujemy je i dodamy do wody łyżkę popiołu lub sody oczyszczonej to utworzymy wtedy środowisko zasadowe i gorzkie taniny z żołędzi rozpuszczą się w tej wodzie. Po osuszeniu możemy zmielić je na mąkę lub uprażyć i zrobić z nich kawę.

A co ze zwykłą trawą? Słyszałam, że też jest jadalna.
Trawa to jest cała rodzina, ponad setka gatunków w Polsce. Taka z trawnika jest jadalna, tylko że dosyć szybko twardnieje i nie jest smaczna. Cenne są bardzo młode listki. Najlepiej je szybko wysuszyć i dodawać do różnych rzeczy zamiast młodego jęczmienia. Ma bardzo podobne właściwości.

Podobno z drzew wartą uwagi jest lipa.
Oczywiście! Ma duże sercowate liście, które wczesną wiosną są smaczne i słodkie. Może je zbierać, pasteryzować i mieć przez cały rok. Po ugotowaniu i połączeniu z serem są idealnym farszem do pierogów. Później z kwiatów lipy robi się herbaty.

Polecasz jakieś szczególne miejsca w Warszawie gdzie można się wybrać i pozbierać ciekawych roślin?
To jest właśnie problem. Zacząłem robić warsztaty w paru Skaryszewskim, w którym jest bardzo duże bogactwo jadalnych roślin, ale z drugiej strony chodzą tam psy. W Warszawie jest tak, że albo blisko jest droga ruchliwa, albo ludzie wyprowadzają zwierzęta. Niemniej jednak, miejscem, które mogę polecić są okolice Wisły, szczególnie brzeg na południe od Mostu Świętokrzyskiego. Warto się także wybrać na łąki, które są za Wałem Miedzeszyńskim. Fajne miejsca są także w Falenicy czy w Wawrze.

Zbliża się jesień, czyli czas, kiedy ludzie są szczególnie narażeni na przeziębienia. Czy polecasz jakieś przetwory na takie dolegliwości?
Na wiele roślin jest już za późno, ale moja babcia zawsze mówiła, że najlepszym antybiotykiem jest herbata lipowa z sokiem z leśnym malin. Na przeziębienie polecam też kwiaty lipy i czarnego bzu oraz jeżówkę purpurową.

Nawiązując do choroby, zdarza się, że sięgasz po antybiotyki? Czy jednak na wszelkie dolegliwości masz jakieś roślinne rozwiązania?
Zwykle leczę się typowo roślinnymi specjałami, ale jako botanik dużo przebywam w lesie, więc jestem bardzo narażony na ukąszenia kleszczy. Jeśli mam jakieś podejrzenia, że mogę być chory, że któryś mógł być nosicielem boreliozy, to wtedy biorę antybiotyk, ale to jest zdecydowanie wyjątkowa sytuacja.

od 7 lat
Wideo

Kalendarz siewu kwiatów

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na warszawa.naszemiasto.pl Nasze Miasto